Conta atrás das Letras Galegas: Xosé Filgueira Valverde, 2015

Xosé Fernando Filgueira Valverde naceu no ano 1906 en Pontevedra. Tras estudar o bacharelato na súa cidade natal, cursou Dereito e Filosofía e Letras nas universidades de Santiago de Compostela e Zaragoza.

En 1923 participou na fundación do Seminario de Estudos Galegos e no ano 1929 entrou como secretario no padroado do Museo de Pontevedra, do que chegou a ser director en 1945 e director emérito desde 1986.

Nos anos vinte, mentres era estudiante, xa participou en diversas campañas de estudo en monumentos galegos e mantivo unha intensa actividade como investigador e conferenciante.

En 1927 comezou a súa labor docente no Instituto de Ensino Medio de Pontevedra. Máis en 1935, tras presentar a súa tese en Madrid, aprobou a súa oposición de catedrático de Lingua e Literatura Españolas. Traballou uns anos en Barcelona, Melilla e Lugo, ata que en 1939 puido volver ó Instituto de Pontevedra xa ata a súa xubilación en 1976. De feito, foi director do dito Instituto de Pontevedra desde 1944.

No ano 1942 ingresou na Real Academia Galega e nas Reais Academias de Historia, de Lingua e de Belas Artes de San Fernando e xa en 1972 entrou a formar parte do Instituto da Lingua Galega da Universidade de Santiago de Compostela. Mais tamén colaborou no Museo do Pobo Galego, na Confederación española de Centros de Estudos Locais e na Misión Biolóxica de Galicia.

Aínda que escribiu obras de ficción como O vigairo (1927), Farsa pra rapaces (1936) ou Quintana viva (1971), o groso da súa produción está composto por traballos de investigación. Moitas destas prosas, foron recollidas polo autor nos nove volumes editados baixo o título xenérico de Adral entre os anos 1979 e 1996. O relacionado coa lírica medieval foi publicado en 1992 no libro Estudios sobre lírica medieval: traballos dispersos (1927-1987).

De todos os seus estudos destacan os dedicados a Pontevedra, ao estudo da nosa literatura medieval e a algunhas figuras da nosa historia como foron o mestre Mateo, o Padre Sarmiento, o Padre Feijoo ou Rosalía de Castro entre outros.

Participou activamente tamén na política, nun primeiro momento ligado ó Partido Galeguista, do que foi elixido secretario técnico. Participou na redacción do anteproxecto do Estatuto de Galicia, en 1932, pero en 1935 cambiou as súas ideas políticas e incorporouse á Dereita Galeguista, liderada por Vicente Risco. Tras finalizar a Guerra Civil e aceptar o novo ordenamento político, foi alcalde en Pontevedra entre os anos 1959 e 1968. Ocupou tamén outros cargos e tipo político como foron: membro do Consello Económico Sindical Provincial de Pontevedra, procurador en Cortes ou presidente do Tribunal Provincial Tutelar de Menores. Unha vez chegada a restablecida a democracia en España, en 1982 Filgueira Valverde foi conselleiro adxunto á Presidencia para a Cultura no primeiro Goberno autonómico galego, presidido por Xerardo Fernández Albor. Participou así na creación do Consello da Cultura Galega, do que formou parte desde a súa creación e que presidiu desde 1990 a súa morte.

Filgueira Valverde faleceu na súa cidade natal en 1996. No ano 2015 dedicáronlle o Día das Letras Galegas.